Özne Felsefe Dergisi 36. Kitap Çıktı!

Özne Felsefe Bilim ve Sanat Yazıları Dergisi 2004 yılından beri yayımlanan hakemli ve akademik bir dergidir. Yayım sıklığı yılda iki sayı olan Özne Felsefe Dergisi her sayısında özel dosya konularına yer veriyor. Önceki sayılarında da önemli konulara eğilen dergi bu sayıda dosya konusunu “Sartre” olarak belirliyor. Bu sayının editörlüğünü Ali Osman GÜNDOĞAN ve Sadık Erol ER üstlenirken, yayın yönetmenliğini ise Mustafa GÜNAY üstlenmiştir.

Sunuş

Sartre (1905–1980) 20. yüzyılın tartışmasız en iyi bilinen filozofları arasında yer alır. Yorulmak
bilmez felsefi düşünce arayışı, edebi yaratıcılığı ve hayatının ikinci yarısındaki aktif siyasi görüşü ona
dünya çapında ün kazandırdı. Önemli bir filozof, oyun yazarı ve romancı olarak ortaya çıkışından, siyasi
bağlılığıyla dünyanın vicdanı haline gelene kadar hem Fransa’daki hem de dünyanın farklı yerlerindeki
düşünürleri etkileyerek bir neslin zihniyetini şekillendirdi. Varoluşçu felsefenin kurucu figürü olmasının
yanı sıra fenomenolojiye getirdiği yeni soluk ve Marksist felsefeyle olan ilginç ilişkisiyle hep gündemde
kalmayı başarabildi. Felsefe ve sanat alanına yapmış olduğu ufuk açıcı teorik müdahalelerinin ötesinde,
‘aydın’ tavrıyla da sokak hareketlerinin gözde ismiydi. Özellikle Sartre’ın kendisine yüklediği bu görev,
her ne kadar görev olduğu tartışmalı olsa da, onu sadece bir filozof olarak tanımamızın ötesine taşıyan en
önemli nitelik olarak dikkati çeker. Geleneksel akademik bir filozoftan daha fazlası olan Sartre sadece bir
filozof sıfatına değil, yazar, aydın, Marksist, solcu, eylemci, anarşist gibi nitelemelerin hemen hepsine
sahiptir. Akademinin dışındaki bütün etiketleri onu belli tarzda bir felsefe yapmaya sevk etmiştir.
Sartre’ın hayattan kopuk bir felsefesi olmadığı çok açıktır. Yaşadıklarını yazan, yazdıklarını
yaşayan edebi kişiliğine uygun olarak bireysel tecrübelerden evrensel sonuçlar çıkarmaya çalışan bir
filozoftur. Bu, onun Varoluşçuluğunun ruhuna yabancı değildir. O, felsefesi ile hayatını korumadığını,
felsefesini de hayatına uydurmadığını, ama gerçek hayat ile felsefenin aynı şey olduğunu düşünür. Onun
felsefe yapmadaki şaşırtıcı taraflarından birisi budur: “kamuoyu ile birlikte felsefe yapması.” Bu,
geleneksel felsefe yapma tarzı açısından yadırganan bir tutumdur ve sokaktan, kafelerden ne kadar felsefe
çıkar biçiminde küçümseyici bir soruya neden olur.

Sartre düşüncesinin özellikle 70’lerde postyapısalcılığın ortaya çıkışıyla birlikte etkisini kaybettiği
pek çok felsefe tarihçisinin üzerinde mutabık kaldığı bir yorumdur. O zamandan günümüze kadar Sartre’ın
argümanları artık birçok kişiye eski moda ve hatta esrarengiz görünüyor. Sartre gerçekten de felsefi açıdan
bugün aktüel olmaktan çıkmış bir isim midir? Ahlaktan siyasete ve sanata kadar içinde yaşadığımız
dünyadaki kırılmalar yeni tanımlamaları ve/veya yeniden düşünmeleri salık vermektedir. Bu bağlamda
Özne dergisi olarak Sartre’ı ve onun temsil ettiği Varoluşçuluğu gündeme almamızın ülkemiz açısından en
önemli nedeni onun ihmal edildiği ya da hak ettiği felsefi değeri görmediği düşüncesinin yaygın olmasıdır.
“Moda söylem” tabiri kanaatimizce onun güncele davet edilmesinin önündeki en büyük engellerdendir.
Günümüzde romanları hala ciddi bir ilgi görmesine ve zaman zaman çok satanlar listesinde yer almasına
rağmen düşüncesini ele alan önemli çalışmaların hala yeterli olmayışı bir haksızlık olsa gerek. Felsefi ilgide
geriye düşmüş olsa da Sartre hep var olagelen bir isimdir ve pek çok konuda ona müracaat etmeden
yirminci yüzyılın anlaşılması çok güçtür. İki yüzyıl arasındaki felsefi hattın neliği üzerine Sartre düşüncesi
ihmal edilerek yapılan her yorum eksik kalacaktır. Bu bağlamda Sartre’ın bu dünyaya, dahası bizlere
söyleyecek daha çok şeyi olduğunu düşündüğümüz için, böyle bir sayının acil gerekliliğine karar verdik.
Bu devasa cildin meydana gelmesi sürecine katkıda bulunan meslektaşlarımıza teşekkür ediyoruz.
Ancak, bu süreçte bizim kadar yorulan ve zahmetimizi çeken birkaç ismi özellikle anmak istiyoruz. Ali
Utku, Sebahattin Çevikbaş, Kemal Bakır, Birdal Akar, Onur Varolun, Erdem Baykal ve Mustafa
Ağaoğlu’na özellikle teşekkür ediyoruz.

Ali Osman GÜNDOĞAN-Sadık Erol ER
Muğla/Adana 2022

İçindekiler

Sartre ve Varoluşçuluk Üzerine Bir Değerlendirme

Ali Osman Gündoğan

Başkasının Bakışı: Sartre’da Utanç ve Gurur

Özgür Taburoğlu

Sartre Felsefesinde “Varoluşsal/Ontolojik Sevinç” Üzerine

Emel Koç

Sartre: Augustinusçu Bir Ateist Mi?

Kate Kirkpatrick,- Çev. Metin Topuz

Sartre Düşüncesinde Çağın İfadesi Olarak Varoluş Ve Varoluşun İfadesi Olarak İnsan

Hüseyin Gazi Topdemir

Sartre’da Fenomenolojik Ontolojinin Kuruluşu

Hüseyin Aydoğdu

Sartre ve Spinoza: Zihnin Doğası Üzerine

Kathleen Wider – Çev. M. Can Kibritoğlu

Jean-Paul Sartre Ateizmi Ontolojik Temelleri Ve Etik Sonuçlarıyla

Sevil Ağtaş

Sartre’ın Kant’ın Ahlak Felsefesine Yönelik Eleştirileri

Gail Linsenbard – Çev. Mustafa Yıldırım

Ontolojiden Hodolojiye: Sartre’ın Dünya-İnsan Yorumu

Mustafa Ağaoğlu

Sartre’ın Ahlakı: Bir Yeniden Yapılandırma

Gerhard Seel – Çev. Celal Gürbüz

J.P.Sartre’ın Varoluşçuluk Anlayışında Ahlâkın Temelleri Üzerine

Uğur Köksal Odabaş

Sartre : “Eylem Adamı”

John Gerassi – Çev. Berna Şimşek

Sartre’da Ahlakın Olanaklı Temeli

Celal Gürbüz

Sartre’ın Diyalektik Yöntem Eleştirisi

Semir Temiz

Sartre ve Nietzsche

Christine Daigle – Çev. Sadık Erol Er

Sartre’ın Heidegger Okumaları: Gözle Görülmeyen Politik İçerik

Ata Devrim

Bakışın Belirleyiciliği Işığında Özgürlük Problemi

Seçil Özdemir

Sartre’ın Entelektüel Kavrayışı Ve Kayıp Giden Zaman

Armağan Öztürk

Sartre Ve Sinema, Modern Yaşamın Şiiri

Volkan Koyutürk

Varoluşçu Özgürlük Bağlamında Sartre ve Beauvoir’da Beden ve Aşkınlık Kavramı

Gül Turanlı

Camus/Sartre Kavgası

Ali Osman Gündoğan

Sartre ve Lefebvre Heuristik Bir Yönteme Doğru

Michael Kelly – Çev. Gülten Silindir Keretli

Sartre ve Fanon: Zenci Hareketi ve Politik Ortaklık

Azzedine Haddour -Çev. Birdal Akar

Yalom’un Dört Sonul Endişe Kavramı Bağlamında Sartre’ın Mezarsız Ölüler’i

M. Can Kibritoğlu

Brecht ve Sartre arasında

Bariona Renate Peters – Çeviren: Erdem Baykal

Sartre ve Foucault Nesiller Arası Bir Değişim

Thomas R. Flynn – Çev. Dilek Barutçu Fesli-Ahmet Selim Tümkaya

Deleuze ve Sartre: Praksisten Üretime

Raymond van de Wiel – Çev. Sadık Erol Er

Sartre ve Lacan Arasında Bir Karşılaşma

Marie-Andrée Charbonneau,- Çev. Ersun Çıplak

Karanlık Thomas Bir Karakterin Praxisi Üzerine Düşünceler

Robert Wilcocks – Çev. Erdem Baykal

36. kitap ön ve arka kapak;

Özne Felsefe Bilim ve Sanat yazıları dergisini bu adresten ve birçok kitabevinden edinebilirsiniz.