Özne Felsefe Dergisi 36. Kitap Çıktı!

Özne Felsefe Bilim ve Sanat Yazıları Dergisi 2004 yılından beri yayımlanan hakemli ve akademik bir dergidir. Yayım sıklığı yılda iki sayı olan Özne Felsefe Dergisi her sayısında özel dosya konularına yer veriyor. Önceki sayılarında da önemli konulara eğilen dergi bu sayıda dosya konusunu “Sartre” olarak belirliyor. Bu sayının editörlüğünü Ali Osman GÜNDOĞAN ve Sadık Erol ER üstlenirken, yayın yönetmenliğini ise Mustafa GÜNAY üstlenmiştir.
Sunuş
Sartre (1905–1980) 20. yüzyılın tartışmasız en iyi bilinen filozofları arasında yer alır. Yorulmak
bilmez felsefi düşünce arayışı, edebi yaratıcılığı ve hayatının ikinci yarısındaki aktif siyasi görüşü ona
dünya çapında ün kazandırdı. Önemli bir filozof, oyun yazarı ve romancı olarak ortaya çıkışından, siyasi
bağlılığıyla dünyanın vicdanı haline gelene kadar hem Fransa’daki hem de dünyanın farklı yerlerindeki
düşünürleri etkileyerek bir neslin zihniyetini şekillendirdi. Varoluşçu felsefenin kurucu figürü olmasının
yanı sıra fenomenolojiye getirdiği yeni soluk ve Marksist felsefeyle olan ilginç ilişkisiyle hep gündemde
kalmayı başarabildi. Felsefe ve sanat alanına yapmış olduğu ufuk açıcı teorik müdahalelerinin ötesinde,
‘aydın’ tavrıyla da sokak hareketlerinin gözde ismiydi. Özellikle Sartre’ın kendisine yüklediği bu görev,
her ne kadar görev olduğu tartışmalı olsa da, onu sadece bir filozof olarak tanımamızın ötesine taşıyan en
önemli nitelik olarak dikkati çeker. Geleneksel akademik bir filozoftan daha fazlası olan Sartre sadece bir
filozof sıfatına değil, yazar, aydın, Marksist, solcu, eylemci, anarşist gibi nitelemelerin hemen hepsine
sahiptir. Akademinin dışındaki bütün etiketleri onu belli tarzda bir felsefe yapmaya sevk etmiştir.
Sartre’ın hayattan kopuk bir felsefesi olmadığı çok açıktır. Yaşadıklarını yazan, yazdıklarını
yaşayan edebi kişiliğine uygun olarak bireysel tecrübelerden evrensel sonuçlar çıkarmaya çalışan bir
filozoftur. Bu, onun Varoluşçuluğunun ruhuna yabancı değildir. O, felsefesi ile hayatını korumadığını,
felsefesini de hayatına uydurmadığını, ama gerçek hayat ile felsefenin aynı şey olduğunu düşünür. Onun
felsefe yapmadaki şaşırtıcı taraflarından birisi budur: “kamuoyu ile birlikte felsefe yapması.” Bu,
geleneksel felsefe yapma tarzı açısından yadırganan bir tutumdur ve sokaktan, kafelerden ne kadar felsefe
çıkar biçiminde küçümseyici bir soruya neden olur.
Sartre düşüncesinin özellikle 70’lerde postyapısalcılığın ortaya çıkışıyla birlikte etkisini kaybettiği
pek çok felsefe tarihçisinin üzerinde mutabık kaldığı bir yorumdur. O zamandan günümüze kadar Sartre’ın
argümanları artık birçok kişiye eski moda ve hatta esrarengiz görünüyor. Sartre gerçekten de felsefi açıdan
bugün aktüel olmaktan çıkmış bir isim midir? Ahlaktan siyasete ve sanata kadar içinde yaşadığımız
dünyadaki kırılmalar yeni tanımlamaları ve/veya yeniden düşünmeleri salık vermektedir. Bu bağlamda
Özne dergisi olarak Sartre’ı ve onun temsil ettiği Varoluşçuluğu gündeme almamızın ülkemiz açısından en
önemli nedeni onun ihmal edildiği ya da hak ettiği felsefi değeri görmediği düşüncesinin yaygın olmasıdır.
“Moda söylem” tabiri kanaatimizce onun güncele davet edilmesinin önündeki en büyük engellerdendir.
Günümüzde romanları hala ciddi bir ilgi görmesine ve zaman zaman çok satanlar listesinde yer almasına
rağmen düşüncesini ele alan önemli çalışmaların hala yeterli olmayışı bir haksızlık olsa gerek. Felsefi ilgide
geriye düşmüş olsa da Sartre hep var olagelen bir isimdir ve pek çok konuda ona müracaat etmeden
yirminci yüzyılın anlaşılması çok güçtür. İki yüzyıl arasındaki felsefi hattın neliği üzerine Sartre düşüncesi
ihmal edilerek yapılan her yorum eksik kalacaktır. Bu bağlamda Sartre’ın bu dünyaya, dahası bizlere
söyleyecek daha çok şeyi olduğunu düşündüğümüz için, böyle bir sayının acil gerekliliğine karar verdik.
Bu devasa cildin meydana gelmesi sürecine katkıda bulunan meslektaşlarımıza teşekkür ediyoruz.
Ancak, bu süreçte bizim kadar yorulan ve zahmetimizi çeken birkaç ismi özellikle anmak istiyoruz. Ali
Utku, Sebahattin Çevikbaş, Kemal Bakır, Birdal Akar, Onur Varolun, Erdem Baykal ve Mustafa
Ağaoğlu’na özellikle teşekkür ediyoruz.
Ali Osman GÜNDOĞAN-Sadık Erol ER
Muğla/Adana 2022
İçindekiler
Sartre ve Varoluşçuluk Üzerine Bir Değerlendirme
Ali Osman Gündoğan
Başkasının Bakışı: Sartre’da Utanç ve Gurur
Özgür Taburoğlu
Sartre Felsefesinde “Varoluşsal/Ontolojik Sevinç” Üzerine
Emel Koç
Sartre: Augustinusçu Bir Ateist Mi?
Kate Kirkpatrick,- Çev. Metin Topuz
Sartre Düşüncesinde Çağın İfadesi Olarak Varoluş Ve Varoluşun İfadesi Olarak İnsan
Hüseyin Gazi Topdemir
Sartre’da Fenomenolojik Ontolojinin Kuruluşu
Hüseyin Aydoğdu
Sartre ve Spinoza: Zihnin Doğası Üzerine
Kathleen Wider – Çev. M. Can Kibritoğlu
Jean-Paul Sartre Ateizmi Ontolojik Temelleri Ve Etik Sonuçlarıyla
Sevil Ağtaş
Sartre’ın Kant’ın Ahlak Felsefesine Yönelik Eleştirileri
Gail Linsenbard – Çev. Mustafa Yıldırım
Ontolojiden Hodolojiye: Sartre’ın Dünya-İnsan Yorumu
Mustafa Ağaoğlu
Sartre’ın Ahlakı: Bir Yeniden Yapılandırma
Gerhard Seel – Çev. Celal Gürbüz
J.P.Sartre’ın Varoluşçuluk Anlayışında Ahlâkın Temelleri Üzerine
Uğur Köksal Odabaş
Sartre : “Eylem Adamı”
John Gerassi – Çev. Berna Şimşek
Sartre’da Ahlakın Olanaklı Temeli
Celal Gürbüz
Sartre’ın Diyalektik Yöntem Eleştirisi
Semir Temiz
Sartre ve Nietzsche
Christine Daigle – Çev. Sadık Erol Er
Sartre’ın Heidegger Okumaları: Gözle Görülmeyen Politik İçerik
Ata Devrim
Bakışın Belirleyiciliği Işığında Özgürlük Problemi
Seçil Özdemir
Sartre’ın Entelektüel Kavrayışı Ve Kayıp Giden Zaman
Armağan Öztürk
Sartre Ve Sinema, Modern Yaşamın Şiiri
Volkan Koyutürk
Varoluşçu Özgürlük Bağlamında Sartre ve Beauvoir’da Beden ve Aşkınlık Kavramı
Gül Turanlı
Camus/Sartre Kavgası
Ali Osman Gündoğan
Sartre ve Lefebvre Heuristik Bir Yönteme Doğru
Michael Kelly – Çev. Gülten Silindir Keretli
Sartre ve Fanon: Zenci Hareketi ve Politik Ortaklık
Azzedine Haddour -Çev. Birdal Akar
Yalom’un Dört Sonul Endişe Kavramı Bağlamında Sartre’ın Mezarsız Ölüler’i
M. Can Kibritoğlu
Brecht ve Sartre arasında
Bariona Renate Peters – Çeviren: Erdem Baykal
Sartre ve Foucault Nesiller Arası Bir Değişim
Thomas R. Flynn – Çev. Dilek Barutçu Fesli-Ahmet Selim Tümkaya
Deleuze ve Sartre: Praksisten Üretime
Raymond van de Wiel – Çev. Sadık Erol Er
Sartre ve Lacan Arasında Bir Karşılaşma
Marie-Andrée Charbonneau,- Çev. Ersun Çıplak
Karanlık Thomas Bir Karakterin Praxisi Üzerine Düşünceler
Robert Wilcocks – Çev. Erdem Baykal
36. kitap ön ve arka kapak;
Özne Felsefe Bilim ve Sanat yazıları dergisini bu adresten ve birçok kitabevinden edinebilirsiniz.