Tatlı Şiddet: Trajik Kavramı – Terry Eagleton (Çeviren: Kutlu Tunca)

Terry Eagleton’ın “Tatlı Şiddet: Trajik Kavramı” isimli kitabı da hepimiz için ufuk açıcı kitaplardan biri. Kutlu Tunca’nın ve Ayrıntı Yayınları’nın katkılarıyla literatürümüzde yerini bulan bu çalışma, her şeyden önce trajik kavramını aydınlatmasıyla ve sonrasında başka birçok önemli konulara bakış biçimiyle günümüze de ışık tutuyor.

“Terry Eagleton bir başyapıt niteliğindeki bu kitabında, trajedinin ve tragedyalar tarihinin siyasal bir analizine girişiyor. Dramadan edebiyat ve felsefeye, dinden teoloji ve antropolojiye kadar disiplinler-arası geniş bir alanda gezinen bu eleştirel çalışma, antik çağ bereket kültleri ve kurban ritimleriyle modern çağ devrimleri arasında bağlantı ve kümelenmeleri açığa vuran radikal bir güzergâh yaratıyor. ‘Acı’yı ortak bir anlam değişkeni, ortak olanın paylaşımını sağlayan ve farklı yaşam biçimlerinin diyaloga girebileceği bir ‘dil’ olarak tanımlayan Eagleton, kültürcü ve tarihselci ‘kibir’ ve göreliliğe karşı, insanın türsel, varoluşsal doğasına içkin süreklilikler temelinde trajik sanatı, insanda kısıtlı, kırılgan ve yavaş işleyen şeyi aydınlatıcı bir bağlama yerleştiriyor. Antik çağ tragedyaları, kutsal metinler, modern çağ roman gelenekleri ve modern, postmodern kültürel dönüşümler arasında bu bağlamın izlerini süren Eagleton, Hıristiyanlıktan Marksizm’e ve varoluşçuluğa, Hegel’den Beckett’e, tragedya sahnelerindeki trajik kahramanlardan Holocaust’a ve gerçek hayat trajedilerine, demokrasiden faşizme ve sosyalizme uzanan örnekler eşliğinde önemli sorular sorarak, bunları tartışmaya açıyor: Hakiki bir nesnellik paradigması, epistemolojik değil, etik mi olmalıdır? Bir tür-beden olarak insanın zafiyeti, kırılganlığı, sınırlılığı ve savunmasızlığı radikal politikanın bir engeli değil, tam aksine bir güç kaynağı olabilir mi? Kiri, deliliği ve suçluluğu bedenleştiren günah keçisindeki sistemi dönüştürecek tekinsiz güç nedir? O niçin devrimci bir temsilin tohumlarını taşır? Sembolik düzenin taleplerini reddeden ve tam bir ölümde-yaşam arafına sapmış olan Lear’lar, Oidipus’lar, İbrahim’ler, Antigone’ler neyi temsil eder ve bu temsilin günümüz dünyasındaki anlam ve karşılığı nedir?”

https://www.ayrintiyayinlari.com.tr/kitap/tatli-siddet/450

Hazırlayan: Beste NÂSIR