P4C Türkiye’nin kurucularından Nihan Peker Antepe ile Çocuklar için Felsefe üzerine konuştuk!

Fotoğraftaki isimler sırasıyla; Berna Peker Karasarlıoğlu, Nihan Peker Antepe, Serap Suvaroğlu, Deniz Taşo. (Görselin kullanımı için izin alınmıştır.)

1. P4C Türkiye’yi bize tanıtır mısınız?

P4C Türkiye, dört kadın girişimci tarafından kuruldu. Felsefe eğitimi aldıktan sonra uzun yıllar felsefe öğretmenliği yapan kurucular, 2016 yılında Türkiye’de çocuklarla ve topluluklarla felsefe eğitimi açılınca bu eğitime katılan ilk felsefecilerden oldular. Uzun yıllar boyunca çocuklarla felsefe alanında yaptıkları araştırmaları ve çalışmaları, aldıkları eğitim ile de birleştirerek 2017’de P4C Türkiye’yi kurmuşlardır. Kuruluş amacı, çocuklarla ve topluluklarla felsefe eğitmen eğitimini vererek, kurucusu Matthew Lipman’ın da söylediği gibi ‘’bu alanda eğitim alan eğitimcilerin’’ sahada yer almalarını sağlamaktır. P4C Türkiye’nin kurucularının en önemli özelliği eğitimlerini tamamladıkları ilk andan itibaren farklı yaş gruplarıyla sahada çalışıyor olmalarıdır. Okul öncesi öğrencilerinden üniversite öğrencilerine, yetişkinlere, ebeveynlere ve iş insanlarına kadar sahada çalışmalar yapmaya devam etmektedirler. P4C Türkiye’de bu eğitimin kalitesini arttırılmasıyla ilgili hedefleri olan bir kurumdur. Nitekim bunu sağlayabilmek, bu eğitime bir standart kazandırabilmek için de uluslararası eğitim denetim kuruluşu Pearson Assured’de akredite olmuştur. Kurumumuz, hem çocuk atölyelerine, hem eğitmen eğitimlerine, hem de ebeveynlerle ve okullarla çalışmalarına devam etmektedir. P4C’nin felsefe boyutuna dikkat çekmek için 6 soruşturma 6 filozof gibi farklı eğitim çalışmaları yapmaktadır.

2. Çocuklar için Felsefe son zamanlarda neden bu kadar yaygınlaşmış olabilir?

Çocuklarla felsefenin Türkiye’de yaygınlaşması bize çok hızlı oluyor gibi geliyor. Aslında bu konuya dünyada ortaya çıkışından itibaren bakarsak aramızda 50 yıl var. Dolayısıyla biz bunu ‘’hızlı yayılma’’ olarak değil “geç kalmışlık” olarak görüyoruz. Düşünmek ve sorgulamak, eğitimde çok büyük bir ihtiyaç olduğu için öğretmenler ve eğitmenler tarafından ciddi anlamda kabul gördü, görmeye de devam ediyor. Aslında çok hızlı yayıldığı düşünülse de ülke 81 ilden oluşuyor, milyonlarca öğretmen ve öğrenci var. Ulaşılabilen sayının da henüz çok az olduğunu düşünüyoruz. Her eğitimimizde katılımcılarımız bir öncekine oranla %20, %30 oranında artış gösteriyor. Burada önemli olan hızlı yayılmak değil, önemli olan doğru bir şekilde aktarılıp, uygulanıp yayılmasıdır. P4C Türkiye’nin de en önemli hedefi çocuklarla felsefenin en doğru şekilde yaygınlaştırılmasıdır.

3. P4C Eğitimi nasıl verilmelidir?

P4C eğitimi alabilmek için felsefe mezunu olmamıza gerek yok. Bunu Matthew Lipman ve Ann Sharp’da belirtmiştir.P4C Türkiye olarak biz de buna katılıyoruz. Ancak eğitmen eğitimlerinde bu eğitimi veren kişilerin felsefe bilgisinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Özellikle bizim gibi bir ekip tarafından veriliyorsa, felsefecilerin de işin içinde olması çok kıymetli. P4C Türkiye olarak “felsefe yoksa çocuklarla ve topluluklarla felsefe de yok” sloganıyla hareket ediyoruz. Bu eğitimin en önemli kısmı felsefe kısmıdır. Biz çocuklara, gençlere ve topluma felsefe yapmayı öğreteceğiz. Eğer kendimiz felsefe yapmayı bilmiyorsak, felsefeyi bilmiyorsak bunu yapabilmemiz, öğretebilmemiz, bunun eğitimini verebilmemiz mümkün olmayacaktır. Mutlaka bu eğitimleri veren ekibin içerisinde felsefeciler olmalıdır.

4.Herkes çocuklarla felsefe yapabilir mi?

Eğitim vermek kısmında mutlaka felsefecilerin olması gerektiğini söyledik ama eğitim alan kısımda felsefeci olunması gerekli değildir. Herkes çocuklarla felsefe yapabilir ama iyi bir eğitim kurumundan bu eğitimi alarak bu mümkündür. Eğitim veren eğitmenlerin mutlaka saha tecrübesi bulunmalı, felsefe dersleri dahil mutlaka P4C uzmanlık eğitimi almış kişiler tarafından verilen bir eğitim olmalıdır. Dersi aktaran P4C ve o alan ile bağını kurabilmelidir. Akademisyenlerin de bu alanda ders verebilmesi için P4C uzmanlığı ve saha tecrübesi olması gerekir. Eğitim almadan çocuklarla ve topluluklarla felsefe yapmak, bizim açımızdan tıp fakültesi 1.sınıfı bitirip ameliyat yapmaya kalkmaya benzer. Dolayısıyla eğitim almadan çocuklarla felsefe yapılmamalıdır. Eğitim alan, gerekli çabayı gösteren, gerekli kitapları okuyan kendini geliştiren herkes çocuklarla felsefe yapabilir.

5. Çocuklar için Felsefe eğitiminin yaptığınız atölye çalışmalarında çocuklar üzerinde veya verdiğiniz eğitmen eğitimlerine katılan yetişkinler üzerinde nasıl bir etkisini görüyorsunuz?

2017 yılından itibaren eğitimimizi tamamladıktan sonra bu pedagojiyi , bu eğitim yöntemini sahada çocuklarla, gençlerle, yetişkinlerle buluşturduk. Eğitmen eğitimleri de yaptık, yapmaya da devam ediyoruz. İnanılmaz geliştirici, destekleyici bir etkisi var. Ezberci eğitim sistemi karşısında bir reform olduğunu düşünüyoruz. Soruşturan, sorgulayan, merak eden, sorular soran, araştıran bir neslin yetişebilmesi için son derece önemli. Okul öncesinden itibaren çocuklarla felsefe etkinliğine katılan herkesin çocuk ya da yetişkin bu eğitimin içerisinde olmaktan büyük keyif aldığını, beslendiğini ve sürdürmek istediğini gözlemliyoruz. Bu son derece önemli, bunun temelinde her şeyden önce bireyin fikrinin sorulması, fikrini aktarabilecek özgür bir ortamı bulabilmesi ve fikrini özgürce ifade ederken eleştirilmeyeceğini, yargılanmayacağını bilmesi yatıyor.

6. Felsefe eğitiminin bir şeyleri değiştirebileceğine inanıyor musunuz?

Felsefe eğitimi bir şeyleri değil, birçok şeyi değiştirebilir. Şimdiye kadar ertelenmesinin geri planda tutulmasının da bu büyük etkisinden kaynaklandığını düşünüyoruz.Her şeyden önce düşünen, sorgulayan bir toplum olmak özgürlük, eşitlik, adalet gibi birçok konuda ekonomide, siyasette,bilim alanında, sanatta çok büyük değişiklikler ortaya çıkaracaktır. Bunu çocuklar ve topluluklarla felsefeyle başarabiliriz. Çok büyük bir etkisi olacaktır. Bunun için zaten bizler büyük çaba gösteriyoruz. Eğitime gönül vermiş herkes P4C pedagojisini kucaklıyor, hep birlikte ülkemizin, dünyanın bu pedagojiden yararlanmasını sağlamaya çalışıyoruz.

Sevgilerimiz ve saygılarımızla…

Hazırlayan: Sinem ÜNAL